Spreuken 9, 1-6; Joh 6, 51-58
Beste medeparochianen,
1
Brood is onmisbaar. Letterlijk en figuurlijk. Dit is de vijfde en laatste zondag waarin we aandacht besteden aan wat Johannes in zijn evangelie beschrijft over de betekenis van het brood. Maar ook in de eerste lezing gaat het over brood. En over wijn.
2
In die eerste lezing uit Spreuken zit een aansporing om het brood te eten en de wijn te drinken. Dat zou leiden tot léven en tot inzicht. De bijbelse wijsheid wordt hier als een persoon opgevoerd. De basis voor ons leven is het woord van God. We lezen over een huis en over een feestmaal. Kom erheen, kom voor voeding en voor kennis. Dat huis, zo lazen we, heeft 7 zuilen. Die 7 is een symbolisch getal. Dat doet denken aan de schepping die in 7 dagen werd voltooid. En aan de tempel waarin de zevenarmige kandelaar te vinden is. Eet mijn brood, wordt ons gezegd, ofwel eet mijn woord. Jezus is Godswijsheid én de belichaming van Gods boodschap van liefde aan ons. Mooi.
3
De prachtige laatste zin van het evangelie van vandaag koos ik als thema voor deze viering: ‘Wie zich met dit brood voedt, zal leven in eeuwigheid’. Wat een belofte! Deze lezing is het laatste deel van de zogenaamde broodrede uit het Johannesevangelie. We lezen over: eeuwig leven, en over de opstanding op de laatste dag. Brood eten wordt eten van Jezus vlees en drinken van zijn bloed. We denken aan de eucharistie. In het Oude Testament staat het brood voor het woord van God. In de evangelielezing wordt met brood ook bedoeld Jezus’ liefde tot het uiterste, zijn dood aan het kruis. Eet en drinkt is de aansporing, doe dat als daad van geloof. En laat daarmee zien dat je Jezus volledig aanvaardt. Bij de menigte die naar Jezus luistert, zien we nogal wat twijfels en kritische vragen. En Jezus legt dan uit hoe zijn woorden verstaan moeten worden. Vers 56 is een belangrijk vers. Daar gaat het over verbondenheid. Verbondenheid tussen God en Jezus, tussen Jezus en de mensen, en tussen de mensen zelf.
4
Hoe voeden wij ons? Waarmee voeden wij ons? Met Zijn brood? Dat staat voor Zijn woord en zijn onvoorwaardelijke liefde? En wat doet dat met ons? Voor ons geloof. Voor de manier waarop wij in het leven staan. En in de wereld. Onze kijk op kernwaarden van dat geloof. Ik noem er enkele: vrede en gerechtigheid, voedsel voor iedereen, mededogen, een schone planeet, verbondenheid met elkaar hier en met de ander verder weg. Vooral ook onze verbondenheid met mensen in zware levensomstandigheden. Denk bijvoorbeeld aan vluchtelingen. Dit najaar is dat ons thema waarvoor we traditiegetrouw weer enkele gastsprekers hebben uitgenodigd. Hoe humaan zijn wij hier in Nederland? Ik denk dan aan die jongen, Michael. Hij is hier geboren en woont hier al zijn hele leven. Toch dreigt hij te worden uitgezet naar een land dat hij helemaal niet kent. Ik begrijp dat er regels moeten zijn. Zeker. Maar boven regels staat humaniteit, menselijkheid, of noem het liefde voor de mens.
5
‘Wie zich met dit brood voedt, zal leven in eeuwigheid’. Wat wil dat zeggen, het eten en drinken, lichaam en bloed? De kern is: dat wij ons geloof, ons vertrouwen durven te stellen op Hem. En die traditie van het begin zetten wij door. In de viering van de eucharistie en in woord- en communievieringen. Het gaat om het telkens weer breken en delen. Staan wij, in ons geloof, helemaal open voor God, voor zijn Zoon en de Geest? Dat breken en delen, dat is van wezenlijk belang. Voor onze keuzes, voor onze instelling in het leven en onze wil en inzet te leven naar die Goddelijke boodschap. Dus kun je zeggen: het volle geloof, met alle gevolgen voor ons denken en onze daden. Eucharistie betekent dankbaarheid. Wat is dat? Kunnen wij dat, dankbaar zijn? Danken voor al het goede dat het leven ons brengt. Ons daarvan terdege bewust te zijn. Dankzeggen voor iedere dag. Bijvoorbeeld op de zondagochtend, als we hier vierend bijeen zijn. Leven verloopt soms, misschien wel vaak, met struikelen. Met zoeken en tasten, met twijfels en vragen. Als we alleen zijn. Maar ook op waardevolle momenten samen. Als we bidden en zingen, als we ons inkeren. Dat maakt, vind ik, de zondagse samenkomst hier ook zo ontzettend waardevol. Samen Kerk, samen vieren. En ook onze ontmoeting na afloop.
6
De zomer is alweer een eind gevorderd. En volgende week zondag is alweer de laatste viering waarin we het vakantieboekje gebruiken. En waarin een gelegenheidskoortje, begeleid door Bernadette, de viering muzikaal ondersteunt. We naderen een nieuw kerkelijk seizoen. De opening daarvan is op zondag 22 september. En op zondag 20 oktober is er een parochiemiddag, waarin we met elkaar willen praten over onze liturgie, in de breedste zin van het woord. Hoe beleven wij die liturgie? Wees daarbij van harte welkom! Ik hoop dat we in dit najaar eindelijk duidelijkheid krijgen over de toekomst van de kerken binnen Clara en Franciscus. Het proces duurt al veel te lang. Laten we ons er daarna samen – hier en in het overleg met de andere locaties van Clara en Franciscus – voor inzetten dat er goede afspraken worden gemaakt over de vormgeving van onze nabije toekomst. In een gezamenlijk beraad van alle pastoraatsgroepen is met dit gesprek al een goed begin gemaakt. Dat gesprek, ook in bredere kring, – met respect voor elkaars verschillen en met de bereidheid om echt naar elkaar te luisteren -is zo belangrijk voor de directe toekomst van deze geloofsgemeenschap en van ons Samenwerkingsverband. Met erkenning van de waarde van: eenheid in verscheidenheid. En, mag ik er nog met nadruk aan toevoegen: met aandacht voor waardevolle verworvenheden. En de eigen en bijzondere plaats van de leek in onze Kerk.
7
Laten we dat ook blijven doen met zicht op de grotere wereld waarin wij leven. Een wereld, helaas vol agressie en terreur. Voorbeelden hoef ik denk ik niet te noemen. Een wereld met oneindig veel mensen zonder echte levenskansen. Hier is de basis van broeder- en zusterschap. Hier kunnen we de kracht ervaren van de gemeenschap, met aandacht en zorg voor elkaar. Hier wordt gebroken en gedeeld. En uitgewisseld. Kerk zijn is meer dan alleen vieren. Dat mooie onderlinge gesprek ervaren we bijvoorbeeld in de gespreksgroep die ik mag begeleiden. Waarin we verbinding met elkaar zoeken en vinden. Een gesprek vanuit een positieve grondhouding. In actief luisteren. De laatste keer spraken we over het doel en over de zin van het leven. Een breed onderwerp zeker, maar het was diepgaand en inspirerend. Vandaag spraken we hier over het brood dat Gods woord is en dat staat voor de liefde die Jezus ons voorleefde. En we lazen in het evangelie, ik herhaal nog één keer die laatste zin: ‘Wie zich met dit brood voedt, zal leven in eeuwigheid’. Amen