Lieve mensen van God,
Welkom +++
Eigenlijk zou Ari van Buuren hier staan. Maar hij is nog herstellende van een zware griep.
Hij heeft mij gevraagd om voor hem in te vallen. Dit zal ik proberen.
Vandaag is de tweede zondag van de voorbereidingstijd op Pasen. Vier weken lang verdiepen wij ons in het thema Verlossing. Drie vragen komen steeds terug: Waarvan willen wij worden verlost? Wat draagt God bij aan onze verlossing? Hoe kunnen we zelf hier handen en voeten aan geven?
Elke zondag heeft zijn eigen subthema. Vandaag gaan we nadenken over de rol die ons ego speelt. Maken we ons ego soms te groot, stellen we het te veel centraal? Hoe kunnen we meer evenwicht vinden? Welke rol speelt openheid in ons leven? Hoe belangrijk is vertrouwen daarbij? Vertrouwen in mensen, maar ook vertrouwen op God? Hierover wil ik samen met U nadenken in de overweging. Wensen wij elkaar een inspirerende viering toe!
Overweging
Psalm 33; Mattheüs 17, 1-9
Lieve mensen van God,
Het subthema van deze zondag zet twee dingen tegenover elkaar. Aan de ene kant het Ego, aan de andere kant: Openheid en vertrouwen. Ari heeft een voorgesprek gehad met enkele leden van Meerklank, om het subthema verder in te vullen en bijpassende liederen te kiezen. Ari heeft mij hierover geïnformeerd. Als lezing uit het Oude Testament is Psalm 33 gekozen, de officiële Tussenzang vandaag. Deze teksten en liederen bieden veel aanknopingspunten voor ons subthema.
Lang geleden-toen ik jong was – kreeg het ego niet veel ruimte. Je moest bescheiden zijn, je plaats kennen, geen verbeelding hebben. In de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw kwam hiertegen een protestreactie. Het was belangrijk dat ieder mens zijn of haar talenten kon ontplooien. Ieder individu heeft recht op waardering. Dit was een enorme bevrijding, een verlossing. Velen van mijn generatiegenoten hebben dit zo ervaren. Deze bevrijding moeten we niet terugdraaien. Wel moeten we omkijken en de balans opmaken. Zijn we in ons enthousiasme niet bepaalde dingen kwijtgeraakt? Dingen die ook waardevol zijn. Hoe vinden we een goed evenwicht tussen ons ego en die andere waardevolle dingen?
Twee waardevolle dingen zijn openheid en vertrouwen. Over allebei wil ik iets zeggen. Vorig jaar was ik met een groep studenten in Polen. Aan tafel vertelde één van hen hoe hij de toekomst voor zich zag. Hij had alles gepland – vanuit zijn ego. Ik vroeg aan hem of er in zijn toekomstbeeld ook ruimte was voor verrassingen, voor het onverwachte? Toen ontstond een boeiend gesprek over openheid voor dingen die je niet zelf hebt bedacht of gemaakt. Zonder openheid voor het andere zijn echte relaties niet mogelijk. De ander past nooit helemaal in jouw verwachtingen, soms helemaal niet. Mijn vrouw en ik verschilden sterk van karakter en talenten. Maar juist daarom voelden we ons tot elkaar aangetrokken en pasten we zo goed bij elkaar. Zonder openheid is er geen ruimte voor verschil en voor een werkelijke relatie. Zonder openheid kunnen we de ander niet laten groeien en bloeien. En kunnen we ook zelf niet verder uitgroeien.
Een voorbeeld van geslotenheid vinden we vandaag in het evangelie. Petrus vindt het prima wanneer Jezus begint te stralen. Dit is voor hem herkenbaar. En ook voor ons. Wij zien mensen stralen wanneer ze geslaagd zijn voor een examen, of iets hebben gepresteerd op het gebied van sport of muziek. Hun gezicht straalt. Bij Jezus gebeurt nog iets meer. Ook zijn kleren stralen een hemels licht uit, zoals de zon. Daarna verschijnen Mozes en Elia. Ook dit kan Petrus nog een plek geven. Jezus is een profeet zoals beide grote mannen uit het Oude Testament. Dit is de situatie die Petrus wil vasthouden. “Laat mij hier drie tenten opslaan”, zegt hij. Hij staat niet open voor het onverwachte dat nog komen gaat, de stem uit de wolk die zegt: ”Dit is mijn Zoon… Luistert naar Hem”.
Het evangelie maakt nog iets anders duidelijk. Jezus klampt zich niet vast aan zijn ego als Zoon van God. Wanneer het visioen voorbij is, zien de leerlingen Jezus weer zoals hij van tevoren was. Hij is heel benaderbaar, hij neemt het initiatief. Hij komt naar de leerlingen toe en raakt hen aan. Dit is relatie.
Tijdens de afdaling vertelt Jezus dat hij zijn ego nog verder zal loslaten, tot in de dood. Toch zal de dood niet het einde zijn, maar een nieuw begin. Zoals graan verloren lijkt, wanneer het in de aarde begraven wordt.
Hiermee doet Jezus een beroep op het vertrouwen van de leerlingen. Dit thema van vertrouwen hoorden we al in de eerste lezing uit Psalm 33.
“Wij wachten vol verlangen op de Heer, op zijn heilige naam vertrouwen wij….
Op U is al onze hoop gevestigd”. Vertrouwen op een ander betekent dat we het zwaartepunt niet bij ons eigen ego leggen maar bij die ander. Bij mensen doen we dit meestal tijdelijk en gedeeltelijk. Maar bij God kunnen we dit doen zonder terughoudendheid: Op U is al onze hoop gevestigd.
Omdat God liefde is en louter goedheid, daarom mogen wij grenzeloos op God vertrouwen.
Het is dus belangrijk dat we ons meer laten leiden door openheid en vertrouwen. Want dan ontstaat een nieuw evenwicht waarbinnen ons ego kan functioneren in relatie met God en mens.
Hoe kunnen wij handen en voeten geven aan dit nieuwe evenwicht? In het openingslied hoorden we: “Breng de wereld in beweging… Leer weer vragen, leer weer hopen”. Vragen stellen is het begin van elk leerproces. Eerlijk en kritisch kijken naar de huidige situatie – dát is de eerste stap van hoop op een nieuwe toekomst. Wij hoeven het niet alleen te doen. God zal bij ons zijn, met de kracht van zijn Geest en de wijsheid van zijn Woord. Maar God kan het niet zonder ons. Zijn werk komt pas af met onze hulp. Wij zijn Gods partners in zijn plan met deze wereld. Daarom heeft hij heel de mensheid opgenomen in een Nieuw Verbond. Wij mogen de stroom zijn waardoor zijn Liefde de mensen bereikt. De liefde waarvan God zelf de bron is.
Openheid en vertrouwen zijn ook belangrijk voor onze toekomst als parochie binnen het samenwerkingsverband van Clara en Franciscus. Over veertien dagen houden we in deze kerk een parochiemiddag. Gaan wij met elkaar in gesprek op basis van openheid en
vertrouwen? Ik hoop het. Vorige week hebben we stilgestaan bij de vraag: Hoe is het kwaad in de wereld gekomen? Vandaag kunnen we daar een gedachte aan toevoegen. Egoïsme vind je ook bij groepen. Dan wordt één persoon buiten de groep gestoten omdat hij of zij een beetje anders is. Over dit probleem gaat de film “Lord of the Flies” die komende donderdag wordt gedraaid in de pastorie. Met gesprek na.
De veertigdagentijd is een periode van bezinning en oefening. Als een soort retraite. Mogen wij in deze weken groeien in ons geloof, in onze openheid naar mensen en ons vertrouwen op God.
Amen.