Handelingen 10, 25-26.34-35. 44-48; Johannes 15, 9-17
Beste medeparochianen,
1
Ook op deze zondag gaat het weer nadrukkelijk over de liefde. Het evangelie van vandaag is één verhaal over dat thema. Daarnaast sluit de lezing perfect aan op het evangelie van vorige week zondag. Toen lazen en hoorden we over de wijnstok en de wijngaardenier, Het thema van de liefde past ook bij deze dag: we vieren Bevrijdingsdag. Bij het nadenken over deze overweging gingen mijn gedachten terug naar de zondagen waarop we spraken over het omgaan met het kwaad in de wereld. Ik mocht toen aandacht besteden aan Etty Hillesum, de Joodse vrouw die zulke prachtige woorden heeft geschreven over de liefde. En die in haar veel te korte leven die liefde ook zelf zo nadrukkelijk in praktijk heeft gebracht door de keuze en de zorg voor haar lotgenoten.
2
In de eerste lezing van vandaag wordt een bijzondere ontmoeting beschreven die Petrus had met de Romeinse honderdman Cornelius. We worden getroffen door Petrus’ woorden in vers 26: ‘ik ben ook maar een mens’. Wat zegt deze lezing ons? Dat iedere mens God welgevallig is. Wie je ook bent. Waar je je ook bevindt. Als je het goede doet, vindt je God aan jouw zijde, is God met jou verbonden. We horen dan over de Heilige Geest. Die over de Joden komt, maar ook over de anderen, ook over de heidenen. Er is geen verschil. En dan communiceert iedereen met iedereen. En er is nog iets heel bijzonders: allen worden gedoopt. Allemaal horen zij bij elkaar, maken zij deel uit van een en dezelfde gemeenschap van mensen, van volgelingen van Jezus. Zonder onderscheid.
3
Dit bekeringsverhaal van Cornelius en zijn familie maakt indruk. God heeft het zo gewild. Je mag zeggen dat Cornelius de toon zet: hij is de allereerste niet-jood die christen wordt. De mensen zijn allen met elkaar verbonden. In die gemeenschap is iedereen welkom, iedereen mag meedoen, het is een inclusieve kerk. Niemand wordt uitgesloten.
4
Het evangelie van vandaag mag je één lofzang op de liefde noemen. Die liefde gaat van Vader op Zoon. En gaat vervolgens van de Zoon op de leerlingen. En die geldt ook voor ons. Van ons wordt verwacht dat we de geboden onderhouden. Dat is de richtlijn, dat is het programma voor ons leven. Verbonden met die liefde is de vreugde die ieder dan kent. De vreugde van Jezus én van al zijn leerlingen. En dit wordt ons voorgehouden: ‘Dat gij elkaar liefhebt zoals ik u heb liefgehad’. Die liefde, lezen we, gaat ver: zelfs tot en met het geven van je leven. Zoals Jezus heeft gedaan. In die verbondenheid met Jezus en met elkaar zijn we geen dienaars meer, we zijn allen vrienden. En dit is heel belangrijk: Wij zijn door Hem gekozen; wij kozen dus niet, Hij deed dat. En dan moeten we op weg gaan. En, zoals vorige zondag werd gezegd: in verbondenheid met de Heer moeten we goede vruchten voortbrengen.
5
In mijn inleiding sprak ik over het evangelie van een week geleden. We lazen over de wijnstok en de ranken in hun verbondenheid. In vers 16 van het evangelie van vandaag horen we Jezus zeggen dat Hij zijn leerlingen opdracht geeft om op weg te gaan en vruchten voort te brengen die blijvend mogen zijn. Dit verwijst weer naar het beeld van de wijnstok. Wijnstok en ranken zijn met elkaar verbonden: het is de blijvende liefdeseenheid tussen Jezus en de Vader, tussen Jezus en de leerlingen, en tussen de leerlingen onder elkaar.
6
Wat betekent dit alles voor ons? Ooit, in de eerste paar eeuwen van het christendom, riep die gemeenschap bijzondere reacties op. Zoals: zie eens hoe zij elkaar liefhebben. Die basishouding, zeg ik voorzichtig, lijkt zo ver weg. Komt dat doordat de kern van ons geloof zo lastig valt vol te houden? Wat houdt dat navolgen van Jezus in? Het gaat, in eenvoudige woorden, om het goed doen voor anderen. Maar, als we de bijbel lezen, zien we dat er meer wordt gevraagd dan alleen goed doen. Er worden keuzes van ons gevraagd. Jezus richtte zich nadrukkelijk op de uitgestotenen, de verworpenen, de verschoppelingen, de gediscrimineerden. Hij sprak over het in je midden opnemen van mensen die het zwaar hebben. En daarmee iets van jezelf geven. Jezus gaf zijn leven.
7
Vandaag, op 5 mei Bevrijdingsdag, herdenken we voor de 79º keer, dat Nederland zich losmaakte van de bezetter, na 5 oorlogsjaren waarin het kwaad zich in ons land en daarbuiten op een ongekende wijze manifesteerde. Het is zo belangrijk om leder jaar weer bij 4 en 5 mei stil te staan: opdat wij niet vergeten. De verschrikkingen van die jaren mogen nooit meer terugkeren. Maar er is nog steeds oorlog in onze wereld. Zie het dagelijks nieuws. Er is terreur en agressie. Er wordt van ons alertheid gevraagd. Aandacht voor zorgelijke signalen, ook in onze eigen samenleving. Denk alleen al aan het weer opgelaaide antisemitisme. Dat is onaanvaardbaar.
8
Op deze Bevrijdingsdag zijn wij hier bij elkaar rond het Woord en de Tafel van de Heer. We spreken over de boodschap van liefde die een universele betekenis heeft. Wat zei Etty Hillesum ook alweer over de liefde? Onder andere dit: “Ik heb de mensen zo verschrikkelijk lief, omdat ik in ieder mens een stuk van jou liefheb, mijn God. En ik zoek jou overal in de mensen en ik vind vaak een stuk van jou”. Is dit voor ons invoelbaar? Inspireert het ons in onze houding tegenover onze medemens? Hoe kijken wij naar onze toekomst? En hoe dragen wij bij aan een toekomst waarin alle mensen gelijk zijn en het leven voor iedere
mens goed is?
9
Ik wil eindigen met een enkele opmerking over een goed bezochte bijeenkomst die ik onlangs meemaakte en die ging over de missionaire Kerk of missionaire parochie. Heel kort aangeduid: dat is een Kerk, een parochie, die het verhaal van Jezus ook buiten de muren van de kerkgebouwen wil brengen naar ieder die ervoor openstaat. Mij inspireerde die bijeenkomst vooral om nog eens heel goed na te denken over de vraag hoe wij onze naasten tegemoet treden. Hoe leggen we contact met anderen, binnen en buiten de Kerk? Hoe maken we verbinding? Het beste doen we dat in een dialoog, in een ontmoeting waarin het in de eerste plaats gaat om aansluiting bij het leven van die ander. En om het luisteren naar het verhaal van de ander. Dan kan er iets ontstaan, iets opbloeien en is er misschien ook ruimte om te vertellen over dat verhaal van Jezus en over liefde, over naastenliefde.
10
Misschien, het is 5 mei, kunnen we zo die goede vruchten voortbrengen én zetten we zo uiteindelijk ook stappen naar een wereldwijde vrede. Met vrijheid en gerechtigheid voor iedere mens. In liefde.
Amen