Beste medeparochianen,
1
Deze week las ik een bijzonder bericht over de beroemde popzangeres Madonna. Wellicht zag u het ook. Madonna maakt zich ernstige zorgen over het leed van zovele mensen in Gaza. Maar daar liet ze het niet bij. Ze deed een dringend beroep op onze paus om onverwijld naar Gazastrook te gaan en daar zijn invloed aan te wenden voor een staakt het vuren en voor het bieden van alle hulp die de inwoners van Gaza zo ontzettend hard nodig hebben. Ze sprak zich bewust niet politiek uit. Het gaat haar om mensen in nood, wie zij ook zijn. Die moeten zo snel mogelijk geholpen worden. Met voedsel, medicijnen, en veiligheid. Het sprak me aan. En om hier nog even op door te gaan. Ik weet niet hoe het u vergaat, maar ik word ook iedere keer weer zo geraakt door de ten hemel schreiende berichten en beelden uit dat deel van de wereld. En ik dacht: hoe heftig het dagelijks nieuws ook kan zijn, laten we alsjeblieft onze oren en ogen ervoor openhouden. Want mensen in nood mogen niet vergeefs een beroep doen op steun en op medemenselijkheid.
2
De beide lezingen van vandaag zijn eigenlijk ook wel heftig. Je wordt er niet meteen vrolijk van. In de eerste lezing gaat het over een profeet in het nauw, Jeremia. Er is veel commentaar op hem, men is heel negatief over hem. De koning laat zich beïnvloeden. In zo’n klimaat gebeurt het dat Jeremia gepakt wordt en in een heel diepe put gesmeten. Het is kansloos om daar uit te komen… Maar gelukkig, er dient zich een redder aan. Die weet de koning te overtuigen: Jeremia moet uit de put gehaald worden. En zo geschiedde het dat Jeremia werd gered. Een dramatisch verhaal in een aantal regels geschreven.
3
En dan de evangelielezing van vandaag. Een tekst over het vuur. We moeten die even goed tot ons laten doordringen. Want vuur kan zoveel betekenissen hebben. We lezen dat Jezus wil dat het vuur oplaait. En dat is dan vuur dat schade brengt… Want dat hoort ook bij Zijn leven en Zijn missie. Hij komt met een boodschap van vrede. Geen twijfel daarover. Maar we weten uit alle verhalen dat daar niet altijd vreedzaam op gereageerd wordt. Zijn boodschap veroorzaakt ook verdeeldheid. En dan zien we in de lezing dat iedereen tegenover een ander komt te staan. Ook mensen die heel nauw met elkaar verbonden zijn.
4
Bij herlezing en nadere overdenking van de teksten hoop je er toch ook iets positiefs uit te halen. In de eerste lezing zien we dat. Het volk in die lezing wil in opstand komen tegen Babylon. Dat is zinloos volgens Jeremia. De koning consulteert zijn raad van edelen, en in het geheim ook Jeremia. Die edellieden willen van Jeremia af, de zwakke koning stemt toe. Maar dan is er iemand die het voor Jeremia opneemt, een redder, een buitenlandse hoveling. En hij overtuigt de koning, die Jeremia laat redden. We weten dat vele profeten hun kwetsbaarheid hebben ervaren.
5
Het vuur in het evangelie. Bij vuur denk je bijvoorbeeld aan Pinksteren, als we zingen: hij is vuur! Hier heeft het vuur een positieve betekenis, als vuur van de geest. En in deze zin brengt Jezus dat vuur ook. Maar er is nog iets anders. Jezus is gekomen om een stevig beroep op onze inzet te doen. Er wordt over gesproken over het doopsel. Jezus doelt hier op het lijden dat Hem wacht. Hij wil daar ook trouw aan blijven. En er is nog een ander woord: verdeeldheid. Natuurlijk is Jezus daar niet nadrukkelijk op uit. Maar zijn boodschap, zijn woorden zorgen, zoals we al vaststelden, voor verdeeldheid. Die woorden worden niet overal gewaardeerd. Mensen komen tegenover
eerste christenen. En tegen de profeten. Jezus komt voor vrede. Wil je die vrede? Dan is dat mooi, maar elkaar te staan. Zij verzetten zich tegen Jezus. Zoals ze zich ook verzetten tegen dan wordt wel je inzet gevraagd, strijd, moed en volharding. Je ontmoet veel weerstand.
6 Lieve mensen, ik wil nog iets anders vertellen. Omdat dat, vind ik, zo belangrijk is. Toen ik binnenkwam en in deze mooie vierruimte terug was, en de viering meebeleefde, dacht en voelde ik: wat is het toch goed dat we hier iedere zondag vierend en bezinnend bijeenkomen. Het voelt onlangs na enkele weken van vakantie en afwezigheid door ziekte ons kerkgebouw weer als thuiskomen. Het zijn ontmoetingen waarin je je geloof versterkt en waarin de hoop wordt we het vierhuis. Maar er zitten evenzeer facetten in ons samenkomen van het leerhuis. Dan gaan aangewakkerd. En dat laatste is in deze sombere tijden zo waardevol. Wat hier gebeurt noemen kijken naar de tijd waarin we breedste zin van het woord. In het evangelie ging het over verdeeldheid. Een verdeeldheid die we overal in deze wereld zien. Maar er is ook verdeeldheid in en tussen kerken. En hij is zichtbaar in de christelijke politiek. Die bezinning is en blijft zo nodig. Het onderlinge gesprek blijft zo relevant. Hoe ziet de toekomst van Clara en Franciscus eruit? Zie ook de bijdrage van Arthur Anderegg in het laatste Hofnieuws.
7
In dat Hofnieuws lezen we ook over een serie avonden gewijd aan de geschiedenis van het katholicisme. En over drie vieringen in het najaar over het thema van ‘gezag’. Het leren, het onderlinge gesprek, zoals ik dat ook ervaar in de gespreksgroep die ik mag begeleiden. Die ontmoetingen: ze beschermen je ook tegen cynisme, tegen de moedeloosheid die je zo makkelijk kan overvallen. Ook in oecumenisch verband blijven we elkaar ontmoeten en inspireren. Op zondag 21 september is er in deze kerk een oecumenische vredesviering.
8 We zitten nog steeds in het jaar van de hoop. Het hele jaar blijven we er aandacht aan besteden. In vieringen, in dialoog. Gericht op een nieuwe wereld, een van saamhorigheid en vrede.
9
We lazen over verdeeldheid. Jezus wil geen verdeeldheid. Toch die ontstaat onder de mensen. Werken aan een wereld omgekeerd is inspannend. Geen makkelijke weg. Niet eenvoudig. Maar met ieders goede wil en inzet en met ons gezamenlijk optrekken vanuit de Kerk – al zijn er verschillende visies en keuzes – kunnen we elkaar vasthouden en tot vruchtbare resultaten komen. Hier hebben we een basis. Hier kunnen we kracht en begeestering halen uit het vuur dat bemoedigt.
Misschien is dat vuur van perspectief, van hoop, van solidariteit wel belangrijker dan ooit. Doe mee, denk mee, vier mee, praat en luister mee! Amen
Frank de Haas