2 Koningen 5, 14-17 Lucas 17, 11-19 Thema: “Kijk eens anders om je heen!…”
1
De Lezingen gaan allereerst over genezingen. De Syrische generaal Na’aman vindt genezing in het toenmalige Israël. En Jezus geneest 10 melaatsen: 9 landgenoten en één Samaritaan. Jezus noemt de Samaritaan een ‘allo-genès-wij zouden zeggen: een allo-chtoon.
De vrouw van Na’aman had een Israëlitisch meisje in dienst. Dat meisje was ontvoerd door Syrische bendes, en tot gijzelaar en slavin gemaakt. Zij zet niettemin Na’aman en zijn vrouw op het spoor van de profeet Elisa.
Het M. Oosten van eeuwen geleden verschilde niet zoveel van de gewelddadige situatie nu. Op tv zie je Gazanen, die sinds de prille wapenstilstand direct naar hun plaats van herkomst terugkeren wat staat er nog overeind van hun huizen?
Morgen zullen de laatste Israëlische gijzelaars uit Gaza terugkeren. Laatste nieuws van vannacht: morgen ook komen zelfs meer dan 20 wereldleiders in Egypte bijeen voor een top over Gaza.
2
Er valt verschrikkelijk veel te helen!
Soms vallen Israëlische en Palestijnse mensen te zien, die elkáár gevonden hebben -ondanks verlies van kinderen, die door de tegenpartij gedood zijn. Deze mensen durven zonder woede hun wonden met elkaar te delen.
Daarom zongen wij ook als Tussenzang: ‘Wek mijn zachtheid weer. Geef mij terug de ogen van een kind. Dat ik zie wat is. Het is een grote ommekeer om zó: met de zachtheid als van een kind eens anders om je heen kijken.
Dit kan in het klein en het groot helend werken. Dat betekenen ook Jezus’ wonden voor ons: die wonden werken zó helend (zie Tomáš Halik). Dát helen & delen vieren wij elke zondag!
3
De Lezingen vandaag zijn een soort introductie, hoe wij ons liturgie-vieren kunnen beleven. Aan het begin bidden we een soms in-getogen Kyrië: ter heling van onze zonden en wonden. Daarna zingen we een meer op-getogen Gloria.
Na’aman zoekt genezing, zijn zoektocht is één en al Kyrie. Na zijn genezing wil hij aan de profeet Elia z’n dankbaarheid tonen-met een royaal Gloria aan geschenken. Maar de profeet heeft nauwelijks ego; hij wijst Na’aman op het juiste adres voor een Gloria: God. Lukas, die ook arts was, vertelt dat de 10 melaatsen Jezus luidkeels een Kyrië toeroepen: ‘Meester, ontferm U over ons!’. Het is een schrééuw om genezing?-nood leert bidden! Maar vervolgens? Er is slechts één genezen melaatse, slechts 1 van hun 10 stemmen, die tenslotte een Gloria jubelt. Hij betuigt dankbaarheid aan Jezus-‘eucharistia’ is het Griekse woord voor dankbaarheid – mooi toch?…
Dankbaarheid.
Zag u gisteren op tv ook die Palestijnse vrouw bij de puinhopen van haar huis? Zij stond er met een lach… Dankbaar was zij, dat ze wel de pop van haar dochter had gevonden! “Nu kan ik haar haar pop teruggeven! Daar ben ik zó dankbaar voor!” zei ze.
Hoe zit het met onze dankbaarheid?… Kijk toch eens anders om je heen!….
4
Het zondagsevangelie is een ontroerend Kyrie-verhaal.
Het speelt zich af in het grensgebied tussen Samaria en Galilea, zo’n beetje de huidige West-Bank. In grensgebieden: rafelranden van de maatschappij schuilen vaak allerlei mensen.
Dokter Lucas beschrijft, hoe melaatsen daar huisden. Hij kent dit niemandsland tussen Samaritanen en Joden. Ontferming is ver te zoeken: zij konden elkaar niet luchten of zien. De politieke of interreligieuze dialoog stond bepaald niet op hùn agenda. Men ontliep elkaar. Melaatsen – en ook psychiatrische patiënten – huisden toen in dit grensgebied. Medische behandeling voor hen was toen niet mogelijk.
Ze moesten weg uit de samenleving; ze waren immers wandelende infectiehaarden. Kwamen gezonde mensen per ongeluk in hun buurt kwamen dan moesten ze roepen: “Onrein! Onrein!”
In ons evangelieverhaal gaan 10 melaatsen zelf Jezus tegemoet. Op afstand schreeuwen ze: ‘Heer ontferm U!’ Ze waren eenzame paria’s.
Zie hen staan! Hun dikke huid is zeer dun geworden. Nooit meer worden ze omhelsd. Nooit meer delen ze het bed met hun geliefde. Nooit kunnen ze actief moeder of vader zijn. Maar nu overschrijden ze de grens van hun angst en isolement! Naar Jezus schreeuwen ze het uit. En hoe dan ook, ze worden genezen. Jezus kijkt anders om zich heen!
5
En Jezus zegt: “Toon je genezing aan de priesters.” Die priesters konden als een soort zorg-inspecteurs hen gezond verklaren.
Slechts één van de 10 genezen melaatsen keert terug naar Jezus. Zijn Gloria is bijzonder! De Samaritaanse paria verheerlijkt luidkeels God: hij had zó met de LWM mee kunnen zingen! Vol ‘eucharistie’ zegt Lucas dus letterlijk: in dankbaarheid knielt hij voor Jezus. Lucas noteerde ook, dat Jezus pijnlijk geraakt vraagt: “Zijn er niet 10 melaatsen genezen? Wilde alléén deze allochtoon God dank brengen?”
Met andere woorden: zijn die 9 andere genezen mensen dan niet anders om zich heen gaan kijken?…. Zij zijn – zoals dat heet – weer snel ‘de oude’ geworden.
Tenslotte spreekt Jezus de genezen Samaritaan heel direct aan: “Sta op, ga! Uw geloof, uw vertrouwen heeft u gered.” Met Godsvertrouwen durf je risico’s te nemen, ga je nieuwe soms ongebaande wegen!
De LWM zingt het ons voor: ‘Met de ogen van een kind zie ik wat is, vertrouw ik mij toe, haat ik het licht niet.’ Of zoals in het Openingslied: ‘Nog bijna slaven, vreemden voor elkaar. Kreupelen, blinden. Maar met iets-in-hun-hoofd, dat stroomt en licht geeft.’
6
Vandaag ontmoetten wij 2 dankbare, geheelde mensen van heel lang geleden: een Syrische melaatse generaal; en een anonieme Samaritaan, die òòk huidvraat had. Herkennen wij ons in deze, van oorsprong allochtone mensen? Of zijn we zelf migranten of van migranten afstammend? Wie zich telkens opnieuw door de missie en dienst van Jezus de Christus laat aanraken die gaat werkelijk anders om zich heen kijken!
Slechts 1 op de 10, 10% toont zich gehééld!
Gloria, Compassie, Dankbaarheid zetten zich in hun leven voort. Ook in ons leven?
7
In verbondenheid met Christus is voor iedereen het onmogelijke mogelijk, welke littekenen we ook hebben. Het leven, de wereld wordt dan ook anders!
Want: met zo’n 10% inzet van burgers, gelovigen, wereldlijke en spirituele leiders heeft de mensheid tòch toekomst. Of niet soms?…
In de Naam van de Vader en van de Zoon en van de Heilige Geest, Amen.