Beloken Pasen 27 april 2025 – Johannes 20, 19-31
- 1
Gisteren, 26 april 2025, was een bijzondere dag.
In ons Nederland had die dag een dubbel karakter: het was zowel de Koningsdag als de dag van de Begrafenis van Paus Franciscus. Koning Willem-Alexander bracht dit treffend onder woorden in een videoclip, die werd uitgezonden voordat de Koningsdag in Doetinchem begon. Hij zei: “De gemeenschapszin die zo kenmerkend was voor paus Franciscus, is ook een kenmerk van Koningsdag.”
Het waren wel twee heel verschillende vormen van massale gemeenschapszin, die gisteren gevierd zijn. Koningsdag is een Nederlandse aangelegenheid. De uitvaart van de Paus was internationaal, expressie van de Wereldkerk; zij bracht allerlei gewone mensen èn kerkelijke en wereldlijke leiders samen.
- 2
De 91-jarige deken van de Kardinalen: Giovanni Battista Re hield bij de uitvaart van Paus Franciscus een krachtige preek, helemaal in diens geest. Deze preek staat intussen op de website van onze Hofkerk!
Kardinaal Re typeert de taal van de Paus als een taal vol beelden en metaforen. Paus Franciscus vergelijkt de Kerk vaak met een ‘veldhospitaal’, een hospitaal bij een slagveld vol gewonden. Wij als kerk dienen gewonde mensen en vooral vluchtelingen met hun lijden op te nemen. “Een christen moet geen muren bouwen, maar bruggen”, zei Franciscus steeds weer, ook richting president Trump.
- 3
In dit verband noemde Kardinaal Re ook de 47 apostolische reizen van de Paus.
Hij benadrukte vooral de pauselijke reis in 2021 naar Irak. Hij noemt dit bezoek “een balsem voor de open wonden van het Iraakse volk, dat zoveel geleden heeft onder de onmenselijke daden van Isis.”
Op het nippertje zijn in Mosoel dankzij de Engelse geheime dienst aanslagen op de paus voorkomen. Het genadige tegenbeeld is, dat de Paus heeft gesproken en gebeden samen met christenen, moslims en jezidi’s op de vlakte van Ur. Uit Ur stamt Abraham, aartsvader der diverse gelovigen!
Paus Franciscus was òòk een voortrekker in de interreligieuze dialoog.
- 4
Nòg nieuwsgieriger geworden ben ik gisteren verder gaan lezen in de autobiografie van de Paus, getiteld ‘Hoop’, die op 14 januari van dit jaar verscheen.
In hoofdstuk 20, getiteld naar Psalm 23: ‘Uw stok en Uw staf, zij doen mij getroost zijn’ – daarin vertelt de Paus over zijn reis naar Irak en vervolgens weer naar Lesbos.
Hij zegt dan (op blz. 298): “We moeten de hoop voeden met de kracht van gebaren, in plaats van te hopen op krachtige gebaren.”
En in het laatste hoofdstuk 25 zegt Franciscus o.a.: “Echte liefde betekent onrust. Het meest voorkomende tegendeel van Gods liefde, Zijn mededogen en Zijn genade is onverschilligheid. Onverschilligheid kan doden. De liefde staat geen onverschilligheid toe.
Daar waar het Evangelie echt is, niet zijn uiterlijk vertoon of oppervlakkig gebruik, maar zijn echte aanwezigheid, komt altijd een revolutie. Maar wel een tedere revolutie.”
- 5
Dit lezende dacht ik opeens aan Thomas.
In de loop der eeuwen zijn we Thomas spreekwoordelijk ‘de ongelovige Thomas’ gaan noemen. Volgens mij klopt dit toch ècht niet meer. Thomas is juist de apostel, die het verschil maakt! Eerder had hij gezegd tegen de anderen: “Laten wij ook maar meegaan met Jezus om met hem te sterven….” (Joh. 11,16) Wàt een grote, revolutionaire solidariteit van Thomas!!
En nu neemt Thomas er geen genoegen mee, dat zijn 10 collega-apostelen (zonder Judas) alleen maar blij zeggen: “Wij hebben de Heer gezien!”
Op zich klopt dit wel – maar het is zogezegd een hàlve waarheid.
Jezus neemt dààrom de moeite, heeft het er voor over om zich speciaal en extra aan Thomas te manifesteren! Dàt is de kracht van het tedere, kwetsbare gebaar van Jezus: “Kom maar, en steek je hand naar Mij uit…”
- 6
Thomas had niks met de vreugde van zijn collega’s: “Wij hebben de Heer gezien!”
De 10 discipelen maken namelijk totaal nog niet manifest, wat Jezus in een soort drieslag met hen heeft gedaan.
Jezus heeft hun eerst vrede, sjaloom, salam gewenst. Dàt vertellen zij niet aan Thomas.
Ten tweede heeft Jezus hun gevraagd om voortaan zijn Missie voort te zetten.
Tenslotte heeft Jezus de Heilige Geest over de 10 leerlingen geblazen en hun gevraagd zonden te gaan vergeven.
Hoe komt het toch, dat dit allemaal niet aan Thomas wordt getoond? Zo kan het geloof toch een en al illusie lijken? Geloven is toch meer dan zelf blij en bevredigd zijn?
Iemand als Thomas wil iets van de Christus ontdekken in zijn medeleerlingen. Hij neemt geen genoegen met een mededeling.
Het mag dan lijken alsof Thomas een bevroren hart heeft – maar eigenlijk hebben zijn collega’s een bevroren hart! Er is niet zozeer een ongelovige Thomas. Zijn het niet eerder de àndere leerlingen, die wèl zagen maar weinig of te weinig in praktijk brachten….
- 7
Thomas, de 11de apostel, mag extra en rakelings langs de wonden van de Opgestane Christus gaan.
Christus’ liefde is een en al balsem, weerspiegelt Gods Tederheid. En ook wij mogen ontdooien, en net als hij dichterbij de bronnen van goedheid, liefde en mededogen komen. Wonden kunnen wereldwijd kanalen worden voor de Heilige Geest….
Thomas’ medegelovigen straalden dit onvoldoende uit. En wij?
Moge de bron van Christus’ barmhartigheid telkens opnieuw in ons en door ons heen gaan stromen….
Zalig wie niet zien en toch geloven! .
In de Naam van de Vader en van de Zoon en van de Heilige Geest. Amen