Gedicht “Liberté – Vrijheid”

31 oktober 2022

Het benefietconcert voor Oekraïne op 30 oktober is een overweldigend succes geworden. Er kwamen meer dan 350 bezoekers en de opbrengst bedraagt liefst €3850, die ten goede komt aan Artsen zonder Grenzen in Oekraïne. Het was een prachtige dag! Grote dank aan de voorbereidingsgroep van Jubilemus Domino onder de bezielende leiding van Catharina Bonsel en natuurlijk ook aan alle uitvoerenden en medewerkers.

Het concert, dat u kunt terugzien op You Tube (https://www.youtube.com/watch?v=IWTHo0QEQAk&t=31s) is opgehangen aan het gedicht Liberté  van Paul Eluard (1895-1952) en de vertaling Vrijheid van Paul Claes.

De Franse tekst van het gedicht is voor de eerste keer gepubliceerd op 3 april 1942 in de clandestiene poëziebundel  Poésie et Vérité.  De dichter Paul Éluard behoorde tot de stroming van het Surrealisme. Hij was in tegenstelling tot b.v. één van de oprichters van deze stroming, André Breton, maatschappelijk zeer geëngageerd. Met Louis Aragon zat hij in het verzet. De gedichten uit de bundel zijn allemaal verzetspoëzie, bedoeld om de verzetsstrijders te steunen in hun hoop op de overwinning.

De cadans in de strofen en de herhaling van steeds dezelfde voorzetsels grift als het ware deze hoop op vrijheid in de harten van de mensen in het verzet.

Pamfletten met het  gedicht werden door geallieerde vliegtuigen van de Royal Air Force boven bezet gebied in Frankrijk uitgestrooid als teken van hoop.

De Nederlandse vertaling © door Paul Claes(1943) is verschenen in: ‘De tuin van de Franse poëzie, Een canon in 100 gedichten’(Athenaeum – Polak & Van Gennep, 2011).

Wij mochten van zijn vertaling gebruikmaken. Paul Claes was in 1996 winnaar van de prestigieuze Martinus Nijhoff prijs voor vertalen.

Het gedicht kunt u hieronder nalezen. Tevens enkele foto’s van het concert.

Liberté

Sur mes cahiers d’écolier
Sur mon pupitre et les arbres
Sur le sable sur la neige
J’écris ton nom

Sur toutes les pages lues
Sur toutes les pages blanches
Pierre sang papier ou cendre
J’écris ton nom

Sur les images dorées
Sur les armes des guerriers
Sur la couronne des rois
J’écris ton nom

Sur la jungle et le désert
Sur les nids sur les genêts
Sur l’écho de mon enfance
J’écris ton nom

Sur les merveilles des nuits
Sur le pain blanc des journées
Sur les saisons fiancées
J’écris ton nom

Sur tous mes chiffons d’azur
Sur l’étang soleil moisi
Sur le lac lune vivante
J’écris ton nom

Sur les champs sur l’horizon
Sur les ailes des oiseaux
Et sur le moulin des ombres
J’écris ton nom

Sur chaque bouffée d’aurore
Sur la mer sur les bateaux
Sur la montagne démente
J’écris ton nom

Sur la mousse des nuages
Sur les sueurs de l’orage
Sur la pluie épaisse et fade
J’écris ton nom

Sur les formes scintillantes
Sur les cloches des couleurs
Sur la vérité physique
J’écris ton nom

Sur les sentiers éveillés
Sur les routes déployées
Sur les places qui débordent
J’écris ton nom

Sur la lampe qui s’allume
Sur la lampe qui s’éteint
Sur mes maisons réunies
J’écris ton nom

Sur le fruit coupé en deux
Du miroir et de ma chambre
Sur mon lit coquille vide
J’écris ton nom

Sur mon chien gourmand et tendre
Sur ses oreilles dressées
Sur sa patte maladroite
J’écris ton nom

Sur le tremplin de ma porte
Sur les objets familiers
Sur le flot du feu béni
J’écris ton nom

Sur toute chair accordée
Sur le front de mes amis
Sur chaque main qui se tend
J’écris ton nom

Sur la vitre des surprises
Sur les lèvres attentives
Bien au-dessus du silence
J’écris ton nom

Sur mes refuges détruits
Sur mes phares écroulés
Sur les murs de mon ennui
J’écris ton nom

Sur l’absence sans désir
Sur la solitude nue
Sur les marches de la mort
J’écris ton nom

Sur la santé revenue
Sur le risque disparu
Sur l’espoir sans souvenir
J’écris ton nom

Et par le pouvoir d’un mot
Je recommence ma vie
Je suis né pour te connaître
Pour te nommer

Liberté.

Paul Élouard uit : Poésie et vérité 1942

Vrijheid

Op mijn schoolschriften
Op mijn bank en de bomen
Op het zand op de sneeuw
Schrijf ik je naam

Op elke bladzij die ik las
Op elke blanco bladzij
Steen bloed papier of as
Schrijf ik je naam

Op de vergulde beelden
Op de wapens van krijgers
Op de kroon van koningen
Schrijf ik je naam

Op het oerwoud de woestijn
Op de nesten op de brem
Op de galm van mijn jeugd
Schrijf ik je naam

Op de wonderen van de nachten
Op het wittebrood van de dagen
Op de verloofde seizoenen
Schrijf ik je naam

Op al mijn lapjes hemelblauw
Op de vijver muffe zon
Op het meer frisse maan
Schrijf ik je naam

Op de velden op de einder
Op de wieken van vogels
En op de schaduwmolen
Schrijf ik je naam

Op elke wasem dageraad
Op de zee op de boten
Op de uitzinnige berg
Schrijf ik je naam

Op het schuim van de wolken
Op het zweten van de storm
Op de logge lome regen
Schrijf ik je naam

Op de flikkerende vormen
Op de klokken van de kleuren
Op de waarheid van de natuur
Schrijf ik je naam

Op de ontwaakte paden
Op de ontplooide wegen
Op de overvolle pleinen
Schrijf ik je naam

Op de lamp die oplicht
Op de lamp die uitdooft
Op mijn huizen allemaal
Schrijf ik je naam

Op de doorgesneden vrucht
Van de spiegel en mijn kamer
Op mijn bed lege schaal
Schrijf ik je naam

Op mijn lieve gulzige hond
Op zijn gespitste oren
Op zijn onbeholpen poot
Schrijf ik je naam

Op de springplank van mijn deur
Op de vertrouwde dingen
Op de vloed van heilig vuur
Schrijf ik je naam

Op al het vereende vlees
Op het voorhoofd van mijn vrienden
Op elke uitgestoken hand
Schrijf ik je naam

Op de ruit van de verrassing
Op de aandachtige lippen
Hoog boven de stilte uit
Schrijf ik je naam

Op mijn verwoeste schuilplaatsen
Op mijn ingestorte vuurtorens
Op de wanden van mijn verveling
Schrijf ik je naam

Op het gemis zonder begeerte
Op de naakte eenzaamheid
Op de treden naar de dood
Schrijf ik je naam

Op de herwonnen gezondheid
Op het geweken gevaar
Op de hoop zonder heimwee
Schrijf ik je naam

En door de kracht van een woord
Begin ik aan een nieuw leven
Ik besta om jou te kennen
Om jou te noemen

Vrijheid.”

Vertaling: Paul Claes

 

 

En de Martelaren zagen dat het goed was:

Meer nieuws

Geplaatst:
11 dec

Uitkomst gesprek met Bisdom Haarlem-Amsterdam op 27.11.2024

Amsterdam, 5 december 2024   Beste medeparochianen,   Op 6 […]

Geplaatst:
1 dec

Dag van het Jodendom – 12 januari 2025

De Dag van het Jodendom, op 17 januari 2025, is […]

Geplaatst:
3 nov

Groot Amsterdams Kerstkoor in de Martelaren van Gorcum

Op zaterdag, 21 december 2024 vinden in de Martelaren van […]

Geplaatst:
30 okt

De kerststal door de ogen van …

Voor de 26ste keer kunt u genieten van een unieke […]

Geplaatst:
29 okt

Adventsproject 2024 – Help je mij hopen?

  Advent Project 2024 Clara & Franciscus samenwerkingsverband De Advent […]

Geplaatst:
19 okt

Voor vluchtelingen, vreemden, wees niet niemand

Voor vluchtelingen, vreemden, wees niet niemand Zoals al vele jaren […]